Klauzule generalne w prawie krajowym i obcym – ebook

Klauzule generalne stanowią jedno z najbardziej dyskutowanych zagadnień zarówno na gruncie prawa publicznego, jak i prawa prywatnego. Wzbudzają wątpliwości nie tylko na etapie ich definiowania oraz umiejscowienia w systemie norm i uregulowań prawnych.

Klauzule generalne zapewne przyczyniają się do uelastycznienia tekstu przepisów, choć posługiwanie się nimi w procesie stosowania prawa wiąże się z wieloma zagrożeniami. Stąd ważna rola orzecznictwa sądów powszechnych i administracyjnych.

Jak wynika z praktyki orzeczniczej, klauzule generalne muszą same być poddane wykładni, stanowiąc wytyczną do rozumienia przepisów prawnych, w tym w szczególności w przypadku podejmowania decyzji uznaniowych, na przykład w zakresie prawa podatkowego („ważny interes podatnika”, „niewspółmierna wysokość” podatku czy „uzasadniona obawa” w kontekście zabezpieczenia zobowiązania podatkowego).

Klauzule generalne implikują konieczność wyważenia wartości, jednak nie przesądzają o wyborze właściwego rozwiązania, jedynie wskazują na warianty możliwości. Stąd istotną rolę w ich stosowaniu odgrywają zasady techniki legislacyjnej. Nadrzędną zasadą jest jednoznaczność treści przepisów prawnych, ale nieodzownym ich elementem jest tzw. luz decyzyjny, który jest odpowiedzią na zmieniające się otoczenie i dynamikę zjawisk społeczno‑gospodarczych.

(Słowo wstępne)

Zeszyt naukowy jest skierowany zarówno do pracowników naukowych i studentów wszystkich kierunków, których programy nauczana obejmują problematykę teorii i filozofii prawa, prawników praktyków: adwokatów, radców prawnych.