Podstawy baz danych PostgreSQL: przykłady i ćwiczenia – ebook

Przedmowa
Baza danych dotyczy zawsze pewnego fragmentu rzeczywistości (obszaru analizy) i stanowi
zbiór danych, posiadający określoną strukturę wewnętrzną, który reprezentuje ten
fragment rzeczywistości i ułatwia przetwarzanie zgromadzonych danych. Do opisu struktury
wewnętrznej bazy danych służą modele danych, pozwalające opisać własności danych
w sposób ścisły (często sformalizowany) z wykorzystaniem języka matematyki, np. algebry
relacji w modelu relacyjnym. Oprócz opisywania struktury danych model także określa
dozwolone operacje na danych oraz sposób nakładania ograniczeń (więzów) zapewniających
poprawność bazy danych.
Do obsługi bazy danych (rozumianej jako zbiór danych) wykorzystuje się system zarządzania
bazą danych (SZBD, ang. Database Management System, DBMS). Jest on zorganizowanym
zbiorem narzędzi umożliwiających realizację istotnych dla użytkownika operacji
na danych. Dotychczas, w oparciu o różne modele, powstało wiele systemów zarządzania
bazami danych, jednak wciąż najbardziej popularne pozostają te oparte o model relacyjny.
Niezależnie od wyboru, oprogramowanie tego typu wymaga poznania podstaw teoretycznych
modelu oraz języka wysokiego poziomu SQL (ang. Structured Query Language).
Trudności nauki należy upatrywać w różnorodności i skomplikowaniu oprogramowania
SZBD oferowanego przez różnych producentów. Autorzy tego podręcznika proponują naukę
w oparciu o PostgreSQL jako jeden z najpopularniejszych otwartych systemów zarządzania
relacyjnymi bazami danych (https://db-engines.com/en/blog_post/106).
Oprogramowanie to od wielu lat nie spada w światowym rankingu popularności SZBD.
W roku 2023 PostgreSQL zajął pierwsze miejsce w rankingu, a od wielu lat ciągle pozostaje
w pierwszej dziesiątce wśród prawie 400 wykorzystywanych SZBD wszystkich typów
(https://db-engines.com/en/).
Proponowany podręcznik zawiera wprowadzenie do podstawowych instrukcji języka
SQL wykonywanych w relacyjnych bazach danych bogato ilustrowanych przykładami oraz
zadania do samodzielnego rozwiązania utrwalające nabyte umiejętności. Czytelnik zostanie
zapoznany ze sposobem tworzenia tabel (podstawowych struktur danych w modelu
relacyjnym), ich modyfikowania, usuwania oraz manipulowania danymi. Pokażemy, jak
stosując indeksy, polepszyć czas wykonania zapytania, omawiając przy tym wybrane pod-
6
7 Przedmowa
stawowe zagadnienia związane z funkcjami języka proceduralnego plpgSQL. W ostatnim
rozdziale przedstawimy sposób tworzenia aplikacji bazodanowej w języku Java, przy czym
zakładamy, że czytelnik opanował już umiejętności programowania w tym języku.