Podstawy poznawcze procesu kształcenia – ebook

W pracy przedstawiono podstawy poznawcze procesu kształcenia w aspekcie teoretycznym oraz praktycznym. Zaprezentowano stan wiedzy o procesie kształcenia w dydaktyce ogólnej. Poszukiwania badawcze skoncentrowano na podstawach poznawczych – niezbędnym, istniejącym w każdym procesie elemencie decydującym o przebiegu procesu kształcenia. W jego określeniu znaczenie ma związek ucznia będącego podmiotem z przedmiotem jego poznania. Odwołano się do uznawanych w dydaktyce aspektów poznania: aksjologicznego – decydującego o ukierunkowaniu procesu według wartości poznawczych, społecznego – wskazującego stosunek wiedzy do rzeczywistości, filozoficznego – opisującego właściwości świata i ich reprezentacje poznawcze, psychologicznego – określającego czynności indywidualnego poznawania. Przedstawiono teoretyczne i metodologiczne założenia badania podstaw poznawczych. Uzasadniono przeprowadzanie badań dwufazowo. W pierwszej, teoretycznej fazie zrekonstruowano rodzaje czynności ucznia oraz nauczycieli, cechy ich przedmiotu poznania oraz zamieszczono opis czynności poznawczych ujętych w psychologii i logice. W drugiej fazie badań – empirycznej – przedstawiono wyniki badań nad wykorzystaniem przekształcania wiedzy do opisu przebiegu procesu kształcenia w praktyce edukacyjnej w gimnazjum. Opisano dominujące typy przekształcania wiedzy w praktyce edukacyjnej oraz ich związek ze zróżnicowaniem indywidualnych doświadczeń poznawczych uczniów. Przedstawiono sposób konstruowania teoretycznego modelu poznania oraz jego wykorzystanie do waloryzacji procesu kształcenia w praktyce edukacyjnej. Ukazano perspektywę badań nad podstawami poznawczymi procesu kształcenia.