Polityka monetarna w warunkach ekstremalnych – ebook

Monografia Konrada Trzonowskiego poświęcona jest polityce pieniężnej prowadzonej w warunkach ekstremalnych – w okresach głębokich kryzysów, które na trwałe zmieniły krajobraz makroekonomiczny XXI wieku. Punktem wyjścia jest doświadczenie dwóch przełomowych epizodów: globalnego kryzysu finansowego i kryzysu zadłużeniowego w strefie euro (2008–2012) oraz pandemii COVID-19 połączonej z gwałtownym szokiem inflacyjnym (2020–2023). Na tym tle analizowane są decyzje Narodowego Banku Polskiego oraz ich wpływ na inflację, aktywność gospodarczą, rynek pracy i stabilność systemu finansowego.

Autor pokazuje, jak kolejne fale wstrząsów podważyły wiarę w klasyczne modele i paradygmaty makroekonomii, wymuszając sięgnięcie po niestandardowe instrumenty – od luzowania ilościowego po rozbudowane narzędzia komunikacji i zarządzania oczekiwaniami. W centrum zainteresowania znajduje się nie tylko sama skuteczność polityki monetarnej, lecz także jej koszty uboczne: narastające zadłużenie, ryzyko „moral hazard” w relacjach między rządem a bankiem centralnym oraz społeczne skutki zmian stóp procentowych i cen aktywów.

Na tle szeroko zarysowanego kontekstu teoretycznego monografia proponuje wielopoziomowe podejście badawcze. Klasyczne modele VAR uzupełnione są strukturalną analizą DSGE, badaniami panelowymi sektora bankowego, mikrosymulacjami wpływu polityki pieniężnej na nierówności dochodowe i majątkowe oraz wprowadzeniem modelowania agentowego (ABM) jako narzędzia do analizy złożonych, nierównowagowych procesów w gospodarce. Taka konstrukcja pozwala przejść od „czarnej skrzynki” agregatów do uchwycenia realnych mechanizmów transmisji oraz zróżnicowanych reakcji poszczególnych grup podmiotów.

Szczególne miejsce zajmują zjawiska, które definiują „nową erę” w polityce pieniężnej: zielona inflacja związana z transformacją energetyczną, presja demograficzna, rosnąca rola szoków podażowych oraz potrzeba bardziej spójnego „policy mix” łączącego instrumenty fiskalne i monetarne. Konrad Trzonowski pokazuje, że współczesna polityka pieniężna nie może być oceniana wyłącznie przez pryzmat krótkookresowej stabilizacji cen – musi uwzględniać długofalowe konsekwencje dla struktury gospodarki, równowagi społecznej i odporności państwa na przyszłe kryzysy.

Książka adresowana jest do ekonomistów, analityków banku centralnego i sektora finansowego, decydentów publicznych, a także badaczy zainteresowanych nowoczesnymi metodami modelowania gospodarki. Może służyć zarówno jako zaawansowane kompendium dotyczące polityki pieniężnej w warunkach skrajnej niepewności, jak i inspiracja do dalszych badań nad tym, jak zarządzać gospodarką w świecie zdominowanym przez szoki strukturalne, a nie jedynie cykliczne wahania koniunktury.