Wasilij Szczukin

Wesoła mistyka i gorzki, a czasami makabryczny śmiech pojawiają się wszędzie gdzie jest obecny Gogol, a jest obecny wszędzie – nie tylko w Rosji XIX wieku, lecz także w Polsce wieku XXI-go, a także w wielu innych obszarach geograficznych i historycznych. Czesław Miłosz pewnego razu zauważył, że cała potęga Rosji „zawsze jest potęgą centralnej władzy, a tymczasem w zaniedbanym prowincjonalnym miasteczku...

Nauki humanistyczne, u których podstaw leży znajomość historii, są potrzebne głównie po to, by ciągle przypominać ludziom o rzeczach dobrych i złych, o ideach, czynach i wynalazkach godnych pochwały i haniebnych. Przecież mamy wyobraźnię nastawioną na przeżywanie przeszłości po to, byśmy mogli, posiadając doświadczenie historyczne, posuwać się ku przyszłości świadomie, bez strachu i bez zbytniej zuchwałości....