"Afryka Kazika" to książka, która opowiada prawdziwą historię w sposób dostosowany do wyobraźni dzieci, ale bez zbędnej infantylizacji. Łukasz Wierzbicki oparł ją na relacjach Kazimierza Nowaka, polskiego podróżnika, który w latach 30. XX wieku przemierzył Afrykę samotnie – rowerem, pieszo, konno i czółnem. Zamiast snuć fikcję, autor skompilował fragmenty korespondencji i reportaży podróżnika, tworząc z nich literacką przygodę – rytmiczną, spójną i wierną duchowi oryginału. To książka napisana z szacunkiem do faktów, dzieci i czytania. Dostępna jest w wersji elektronicznej – PDF, EPUB i MOBI – do pobrania w księgarni Nexto.

"Afryka Kazika" Łukasza Wierzbickiego - co to za książka?

Książka Łukasza Wierzbickiego nie jest fikcją podróżniczą udającą rzeczywistość - jest autentycznym, literacko przetworzonym świadectwem jednej z najbardziej niezwykłych wypraw XX wieku. Autor, sięgając po korespondencję i reportaże Kazimierza Nowaka, nie tylko zrekonstruował trasę jego podróży przez Afrykę, ale też przekształcił je w narrację dostępną dla dzieci - nie przez uproszczenie faktów, ale przez zmianę perspektywy. "Afryka Kazika" nie ma więc klasycznej fabuły ani wyraźnych zwrotów akcji - tworzy się z serii epizodów, które razem układają się w obraz kontynentu widziany oczami wędrowca.

To książka oparta na rytmie wędrówki - z wyraźnym szacunkiem do odwiedzanych miejsc i spotykanych ludzi, ale też z humorem i dystansem, które sprawiają, że kolejne rozdziały czyta się jak gawędę, nie jak podręcznik geografii. Kolejne rozdziały przedstawiają wybrane epizody z podróży Nowaka - spotkania z ludami pustyni, przeprawy przez dżunglę, rozmowy z napotkanymi mieszkańcami, ucieczki przed dzikimi zwierzętami i codzienne zmagania z afrykańskim klimatem.

Kim był Kazimierz Nowak i co wiemy o jego podróży?

Kazimierz Nowak był polskim korespondentem, fotografem i podróżnikiem, który w latach 1931-1936 samotnie przemierzył Afrykę - z północy na południe i z powrotem - pokonując około 40 tysięcy kilometrów różnymi środkami transportu, najczęściej rowerem. Nie działał na zlecenie żadnej redakcji ani instytucji - podróż finansował sam, pisząc i fotografując po drodze. Jego listy i reportaże ukazywały się w polskiej prasie międzywojennej, ale nigdy nie zostały zebrane za życia autora. Dopiero po latach jego teksty zaczęto traktować jako unikatowy dokument historyczny - zapis nie tylko drogi, lecz także sposobu patrzenia na świat.

Podróż Nowaka nie miała charakteru ekspedycji badawczej - nie towarzyszył mu zespół, nie prowadził pomiarów ani zbiorów. Jechał samotnie, rozmawiał z ludźmi, fotografował codzienność. To, co zapisał, jest dziś bezcennym źródłem wiedzy o Afryce sprzed niemal stu lat - o relacjach społecznych, geografii, kulturze materialnej i rozmaitych sposobach myślenia. Jego podróż miała charakter osobisty, a zarazem uniwersalny - była wyrazem potrzeby poznania świata bez pośredników. Właśnie ta postawa sprawiła, że jego relacje wciąż czyta się jak świeże świadectwo, a nie archiwalny dokument.

Jak Łukasz Wierzbicki stworzył książkę z reportażu?

"Afryka Kazika" nie powstała jako literacka fikcja, lecz jako świadoma redakcja materiału źródłowego - uporządkowanie rozproszonych relacji Kazimierza Nowaka i nadanie im formy możliwej do przyjęcia przez młodego czytelnika. Wierzbicki nie dopisywał wydarzeń ani nie rekonstruował scen - wybierał z oryginalnych listów i reportaży te fragmenty, które niosły potencjał narracyjny, a następnie spajał je w odcinkowy ciąg - opowieść nieciągłą, ale rytmiczną.

Praca nad tekstem i źródła przygód

Podstawą książki stały się listy i reportaże Kazimierza Nowaka publikowane w międzywojennej prasie - głównie w "Ilustrowanym Kurierze Codziennym" i "Na Szerokim Świecie" - oraz archiwalne zdjęcia wykonane przez samego podróżnika. Wierzbicki dotarł do tych materiałów po latach zapomnienia i odtworzył z nich przebieg wyprawy, wybierając sceny najbardziej wyraziste - nie w sensie sensacyjnym, lecz obrazowym.

Styl dostosowany do dzieci

Język książki został uproszczony na poziomie leksykalnym, ale nie mentalnym - zdania są klarowne, narracja płynna, ale żadne zjawisko nie zostaje zbanalizowane. Styl Wierzbickiego zakłada, że młody czytelnik rozumie więcej, niż mu się zazwyczaj podpowiada - dlatego nie tłumaczy, nie moralizuje i nie wygładza rzeczywistości. Humor wynika z samego zdarzenia, nie z komentarza, a emocje są wyczuwalne, ale nienazwane.

Co wyróżnia "Afrykę Kazika" na tle literatury podróżniczej? Dlaczego warto ją przeczytać?

Większość książek podróżniczych pisanych dla dzieci opiera się na dydaktycznym założeniu, że należy coś wyjaśnić, opowiedzieć i pouczyć - "Afryka Kazika" idzie zupełnie innym tropem. Nie stawia czytelnika naprzeciw egzotycznego świata, lecz w samym środku opowieści, w której Afryka nie jest tłem ani dekoracją, lecz terenem realnego doświadczenia. Wierzbicki nie tłumaczy geografii ani kultury i nie próbuje tworzyć przekrojowego obrazu kontynentu - zamiast tego oddaje głos wędrowcy, który opowiada to, co widzi, i tak, jak to zapamiętał. 

Kazimierz Nowak nie tworzył tekstów z myślą o wydaniu książki - pisał listy i reportaże, w których rejestrował to, co widział, i to, co go spotkało. Nie porządkował wydarzeń w żaden schemat, nie tworzył ciągów przyczynowo-skutkowych, nie konstruował opowieści z morałem. Opisywał przeprawy przez piaski, rozmowy z mieszkańcami wiosek, noce spędzane pod gołym niebem, choroby, awarie roweru, głód i zmęczenie. Właśnie dlatego warto sięgnąć po "Afrykę Kazika".

"Afryka Kazika" - PDF, EPUB i MOBI na Nexto

"Afryka Kazika" dostępna jest w naszej księgarni w formie ebooka (PDF, EPUB, MOBI) oraz audiobooka - gotowa do pobrania lub odsłuchania natychmiast po zakupie. Książkę można czytać razem z dzieckiem, wykorzystać jako lekturę w podróży albo po prostu wrócić do niej samemu, śledząc wyprawę Kazika od pierwszej strony.