Co to jest audiobook? Jak odtwarzać i jak słuchać audiobooków?

Co to jest audiobook? Nie byłoby nietrafionym stwierdzenie, że audiobook to książka - tyle, że podana w nieco innej, bo werbalnej formie (przy czym, w odróżnieniu do rozmaitych ekranizacji, audiobooki wiernie odtwarzają treść książki). Należy podkreślić, że audiobooki to nie tylko modne gadżety dla ludzi, którzy „nie mają czasu czytać”. To również pełnoprawna forma literacka, która przenosi książki z papieru prosto do uszu, budując swoją wartość w oparciu o szereg unikalnych doznań, których nie znajdziemy w innych formach. Co więcej, w ostatnich latach niebezpodstawnie zyskuje ona na popularności - nie tylko z powodu wygody.

Audiobook - co to jest? Podstawowe informacje

Audiobook to nagranie dźwiękowe, w którym treść książki odczytywana jest przez lektora (lub kilku aktorów głosowych). Brzmi to dość trywialnie, ale takie właśnie jest jego główne założenie audiobooków - umożliwić odbiór literatury bez konieczności patrzenia na tekst. To wciąż ta sama książka, z tą samą fabułą i językiem jej autora, ale podana w innej formie. Czasem lektor po prostu czyta, innym razem żywo książkę interpretuje - głęboko wciągając słuchacza w opowieść, zamiast pozostawiać go sam na sam z literami rozsypanymi na kartkach.

Właśnie w tym tkwi istota audiobooków - zamiast czytać, możesz słuchać książki. I nie chodzi tu tylko o wygodę ((choć ta również odgrywa tu znaczącą rolę). Chodzi o możliwość obcowania z literaturą w momentach, w których tradycyjne czytanie byłoby po prostu niemożliwe - w samochodzie, podczas biegania czy przy gotowaniu. Można więc podsumować, że audiobooki pozwalają wpleść książki w codzienność, bez konieczności rezygnowania z innych czynności.

Od strony technicznej audiobooki to po prostu pliki dźwiękowe, najczęściej zapisane w popularnych formatach typu MP3. Można je odtwarzać na niemal każdym urządzeniu - od smartfona po komputer. Ale to, co najważniejsze, znajduje się wewnątrz tych plików - treść książki, głos lektora i przestrzeń dla wyobraźni słuchacza.

Audiobook a ebook - wyraźna różnica

Pomimo znacznej popularności "cyfrowej literatury" we współczesnym świecie - zarówno ebooków, jak i audiobooków - wiele osób, szczególnie tych starszej daty, nadal ma problemy z odróżnieniem od siebie tych dwóch, podobnie brzmiących słów.

Należy zatem wskazać, że różnica między audiobookiem, a ebookiem jest zasadnicza - pierwszy odbieramy słuchem, zaś drugi - wzrokiem. Ebook to cyfrowa wersja książki, którą trzeba przeczytać samodzielnie. Audiobook to książka "czytana dla nas" - angażuje inne zmysły, pozwala przyswajać treść w sposób bardziej płynny, często też bardziej emocjonalny.

Jakie rodzaje audiobooków wyróżniamy?

Audiobooki nie są jednorodne - to pojemna forma, która może przybierać bardzo różne kształty. Od prostego czytania książki przez jednego lektora, aż po złożone produkcje dźwiękowe z udziałem wielu aktorów, muzyki i efektów specjalnych. Różnice dotyczą nie tylko stylu realizacji audiobooka, ale też finalnego poziomu zaangażowania odbiorcy - jedne można puszczać w tle, zaś inne wciągają bez reszty.

W świecie audiobooków można więc mówić o trzech głównych formach - klasycznym audiobooku czytanym przez lektora, audiobooku w formie słuchowiska oraz formacie serialu audio, który zyskuje coraz większą popularność. Każdy z nich ma swoje zalety i własny sposób budowania relacji ze słuchaczem - od minimalistycznej narracji aż po pełnoprawne widowisko dźwiękowe. 

Zwykły audiobook (lektor)

To najprostsza, a zarazem najczęściej spotykana forma audiobooka. Lektor - jeden, czasem dwóch - czyta książkę od początku do końca, bez dodatkowych efektów. Taki audiobook przypomina tradycyjne czytanie na głos - skupia się na tekście i jego przekazie, a nie na inscenizacji. Końcowy efekt zależy tu od głosu, tempa i interpretacji, bowiem dobry lektor potrafi wydobyć z tekstu znacznie więcej, niż się na pierwszy rzut oka wydaje. 

Audiobook - słuchowisko

Słuchowisko to bardziej rozbudowana forma audiobooka - z udziałem wielu aktorów, muzyką, efektami dźwiękowymi i często specjalnie przygotowanym scenariuszem. Przypomina teatr radiowy, w którym zamiast opisu dostajemy dźwiękową scenę. Emocje, przestrzeń, dialogi - wszystko słyszymy, a nie tylko sobie wyobrażamy. To forma jest zdecydowanie bardziej angażująca i widowiskowa, ale równocześnie wymaga większej uwagi ze strony słuchacza. 

Serial audio - król audiobooków?

Seriale audio to format łączący literaturę, dramaturgię i narrację odcinkową. Historie są podzielone na sezony i epizody, z "cliffhangerami" (budujące napięcie zawieszenie akcji pomiędzy odcinkami), narratorami i wartką akcją - działają jak dobrze napisany serial, tylko w wersji do słuchania. Ten format jest coraz popularniejszy, bo idealnie wpisuje się we współczesny styl życia - można słuchać po kawałku, w rytmie dnia. I choć to wciąż audiobook, ma ambicje znacznie wykraczające poza klasyczne czytanie książki. 

Na czym słuchać audiobooków?

Audiobooki są dostępne niemal wszędzie - wystarczy urządzenie z głośnikiem lub słuchawkami i odrobiną pamięci. Możesz słuchać ich na smartfonie, tablecie, komputerze, a nawet na niektórych czytnikach ebooków. Większość z nas sięga po telefon - bo zawsze jest pod ręką - ale równie dobrze sprawdza się odtwarzacz MP3, jeśli ktoś woli urządzenie dedykowane tylko dźwiękowi.

Jakie są formaty audiobooków?

Audiobooki występują najczęściej w formacie MP3, ale to nie jedyna opcja. W zależności od platformy czy urządzenia, możesz spotkać się z takimi formatami, jak:

• MP3 - najbardziej uniwersalny i kompatybilny z każdym urządzeniem,
  
  

• M4B - popularny w ekosystemie Apple, pozwala zapamiętywać postęp słuchania,
  
  

• AAC - bardziej skompresowany, ale jakościowy format audio,
  
  

• WMA - rzadziej spotykany, ale wciąż używany w starszych systemach Windows.
  
  

Gdzie słuchać darmowych audiobooków?

Wbrew pozorom, dostęp do bezpłatnych audiobooków nie jest zarezerwowany wyłącznie dla sprytnych łowców okazji. Jeśli zastanawiasz się, gdzie słuchać audiobooków za darmo, to wiedz, że możesz to robić w wielu miejscach - i to całkowicie legalnie. Biblioteki cyfrowe, publiczne archiwa, a także specjalne platformy oferują klasykę literatury i nieco mniej znane tytuły zupełnie za darmo. 

Warto też przyjrzeć się rozmaitym aplikacjom mobilnym - niektóre z nich udostępniają fragmenty książek, albo oferują wybrane tytuły w ramach darmowego planu, dzięki czemu możemy sprawdzić, czy forma audiobooka w ogóle nam pasuje. 

Świetnym przykładem będą darmowe audiobooki na Nexto, których baza stale się rozwija, zapewniając słuchaczom dostęp do najlepszych treści. 

Dlaczego warto słuchać audiobooków?

Słuchanie audiobooków to doskonały sposób na zanurzenie się w literaturze wtedy, kiedy klasyczne czytanie nie wchodzi w grę - w drodze do pracy, na siłowni czy podczas gotowania w kuchni. Jest to przecież forma, która nie wymaga niczego, poza uwagą słuchacza - oczy mogą odpocząć, a głowa i tak przyswaja opowieść.

Ale nie chodzi tu wyłącznie o to, że jest to sposób wygodny. Audiobooki, zwłaszcza te w formie słuchowisk, potrafią zaoferować zupełnie inne doznanie niż tradycyjna książka. Głosy, dialogi, muzyka, przestrzeń - wszystko to buduje klimat, który trudno osiągnąć nawet podczas najcichszej lektury. To nie jest zamiennik książki papierowej - to inny sposób przeżywania tej samej historii, często nawet intensywniejszy.

Najlepsze audiobooki na Nexto - sprawdź!